1. Dress code – historia, rola i znaczenie ubioru

1.12. Casual Friday

„Styl swobodny to nie to samo, co styl niedbały”   Hardy Amies

Casual Friday, nazwany także Fridays dressed-down lub w wersji spolszczonej Piątek bez krawata, czy też Piątek na luzie najprościej zdefiniować można jako dzień, w którym do obowiązujących w pracy zasad dress code można podejść z nieco większą swobodą.

Zwyczaj ten zadomowił się już na dobre w świecie biznesu i choć Casual Fridays posiadają całkiem liczne grono przeciwników, zdaniem wielu ekspertów mogą być niezwykle skutecznym narzędziem motywacji pracowników. Należy jednak pamiętać, że umiejętne obchodzenie Piątków na luzie to niełatwa sztuka, do opanowania której krawat pozostawiony w domu nie wystarczy.

Idea Casual narodziła się w Stanach Zjednoczonych już w połowie XX wieku, jednak na to, by przekonać do siebie świat biznesu potrzebowała blisko 40 lat. Dokonała się przy okazji rewolucji technologicznej lat 90., kiedy to jej zagorzałymi wyznawcami stali się pracownicy Doliny Krzemowej, którzy nigdy nie ubrali garniturów i ciasno zawiązanych krawatów a zastąpili je ciemnymi dżinsami oraz koszulkami typu t-shirt oraz polo, w których jako studenci występowali ciągle. Nie zmienili tego nawet najbardziej znani przedstawiciele tej branży. Steve Jobs zawsze występował w ciemnym golfie , dżinsach i jasnych adidasach. Prawnicy i bankowcy nie mogli pozwolić sobie jednak na całkowitą rezygnację z „garniturowego” wizerunku. Potrzebny był kompromis, w roli którego doskonale odnalazł się piątek- ostatni dzień długiego tygodnia pracy, w którym czuć już wyraźnie powiew nadchodzącego weekendu.

A skoro Amerykanom udało się przekonać świat nawet do fast foodów, rozprzestrzenienie się, tak sprzecznej z powszechnym pojęciem biznesowej elegancji, idei Casual Fridays poza granicami Stanów Zjednoczonych było jedynie kwestią czasu. Dziś Piątki bez krawata celebruje się już niemal pod każdą szerokością geograficzną.

Choć nadał spotkać się można z niepochlebnymi opiniami, traktującymi zwyczaj Piątków bez krawata jako brak szacunku wobec klientów, kontrahentów i współpracowników, grono zwolenników Casual Fridays wciąż się powiększa.

Spektakularna karierę Casual Fridays trener biznesu i psycholog- Mirella Piwiszkis-Sawoniak  tłumaczy słowami: „Swoboda w wyborze stroju, jaką dają luźne piątki to szansa na podkreślenie swojej indywidualności, wyrażenie osobowości. Świadomość zbliżającego się weekendu, wzmocniona bardziej komfortowym ubiorem, łagodzi napięcia i sprzyja budowaniu relacji pozazawodowych wewnątrz zespołu. Dzięki temu, Casual Fridays stają się pewną namiastką firmowych spotkań integracyjnych”. Ponadto entuzjaści zwyczaju Piątków bez krawata podkreślają, że w rzetelnym wykonywaniu pracy rolę główną odgrywać powinno przygotowanie merytoryczne, a nie perfekcyjnie skrojony garnitur. Ich zdaniem schludny strój powinien w zupełności wystarczyć. W tym miejscu pojawiają się jednak wątpliwości- granica pomiędzy „profesjonalnym luzem” oraz zupełnym brakiem wyczucia jest bowiem niesłychanie cienka. W firmach, w których wprowadzono Casual Fridays nie trudno więc o nieumiejętne dobranie stroju do tej właśnie okazji. Jak słusznie zauważył brytyjski mistrz sztuki krawieckiej, Hardy Amies: „Styl swobodny to nie to samo, co styl niedbały”, więc o ekstrawaganckich dodatkach, czy typowo plażowych i imprezowych stylizacjach, nawet w Piątek na luzie nie może być mowy. Wskazówką w komponowaniu casualowych zestawów stało się hasło First Date Dress Code, zalecające, by w piątkowe poranki ubierać się do pracy, tak jak na pierwszą randkę- po prostu z klasą.

Sama „klasa” jednak nie wystarczy, nie wolno bowiem zapominać, że wprowadzenie oraz interpretacja Casual Fridays powinny być ściśle uwarunkowane profilem działalności    i zasadami panującymi wewnątrz danej instytucji, firmy, czy korporacji.

Podczas  Casual Fridays , stanowiących poniekąd jeden z elementów współczesnego biznesowego dress code , również obowiązuje bezwzględny podział na strefę front i back office. Spotkania z kontrahentami, czy bezpośredni kontakt z klientami lub petentami, podczas którego najważniejszą rolę odgrywa pierwsze wrażenie, nie pozwala na zbyt dużą swobodę w kwestii stroju, bowiem stonowane kolory, dobrze skrojone garnitury i kostiumy, starannie wyprasowane koszule oraz doskonale zharmonizowane z całością eleganckie obuwie i dyskretne dodatki stanowią całoroczny zestaw obowiązkowy.

W strefie back office wprowadzenie Casual Fridays jest jak najbardziej dozwolone. Nie chodzi oczywiście o pełną dowolność w kwestii doboru stroju, ale o wygenerowanie stanu równowagi pomiędzy dbaniem o własny komfort a elegancją i dobrym smakiem, czyli  swobodny styl biznesowy określany mianem smart lub business casual, w niektórych branżach obowiązujący także w pozostałe dni tygodnia.

Dla panów styl casual powinien opierać się na zasadzie, zgodnie z którą spodnie powinny różnić się od marynarki zarówno kolorem, jak i fakturą. Dużą popularnością cieszą się więc uszyte ze sztruksu, lnu, czy tweedu marynarki o bardziej sportowych fasonach, zestawione  z koszulami w kratkę (czyli deseń zdecydowanie mniej formalny, niż prążki)   z modnym kołnierzykiem typu buton-down lub inspirowanymi stylem angielskich wykładowców- eleganckimi golfami. Alternatywą dla marynarek mogą być kardigany i pulowery w stonowanych barwach. Styl casual pozwala także na nieco większą swobodę   w kwestiach obuwniczych, doskonale komponując się np. z butami typu derby lub brogues.

Mimo, iż w spolszczeniu Casual Fridays określane są mianem Piątków bez krawata rezygnacja z tego elementu garderoby jest kwestią indywidualnego wyboru.

Dla panów, którzy na co dzień ubierają się zgodnie z zasadami business casual, piątkowy luz oznaczać może natomiast sztruksowe spodnie lub klasyczne, ciemne dżinsy, zestawione z eleganckimi koszulkami polo, czy koszulami o sportowych fasonach.

Przykładowe stylizacje  smart casual  dlaPanów

Przykładowa stylizacja casual dla Panów

Kobiece wydanie stylu casual to zdecydowanie większe pole manewru w doborze kolorów  i fasonów biurowego stroju, a tym samym możliwość zastąpienia klasycznych kostiumów sukienkami występującymi w duecie np. z eleganckim sweterkiem, czy ołówkowymi spódnicami i spodniami- tzw. cygaretkami zestawionymi z eleganckimi bluzkami koszulowymi. Panie preferujące styl casual od poniedziałku do czwartku, kompletując swój piątkowy strój do pracy, mogą zdecydować się natomiast na ciemne dżinsy zestawione ze sportowymi marynareczkami lub kardiganami, a zamiast klasycznych koszul wybrać nieco bardziej kobiece bluzki i topy.

Oczywiście ze względu na różną specyfikę prowadzonej działalności, nie każdy pracodawca może sobie pozwolić na ustanowienie zwyczaju Casual Fridays. Jeżeli jednak nie ma ku temu większych przeciwwskazań, decydując się na wprowadzenie Piątku na luzie może zyskać opinię pracodawcy elastycznego i nowoczesnego.

Przykładowe stylizacje  smart casual dla Pań

                                                              Przykładowe stylizacje casual dla Pań